مرکز جامع گفتاردرمانی و استروبوسکوپی البرز آترا
گفتاردرمانی کودکان مبتلا به سندرم داون
با توجه به اینکه زبان برای رشد ذهنی و اجتماعی بسیار حیاتی است می‌توان استدلال کرد که گفتاردرمانی مهم ترین بخش خدمات مداخله برای کودکان مبتلا به سندرم داون است که نیازهای شناختی(ذهنی) و ارتباطی این کودکان را نیز پوشش می‌دهد.
رشد شناختی
رشد گفتار و زبان در مرکز رشد شناختی همه کودکان است. سرعت یادگیری اولین کلمات کودک در مواجهه وی با دنیای اطرافش بسیار مهم است. تعداد کلماتی که یک کودک در زمان ورودش به مدرسه می‌داند بسیار در پیشرفت وی اثرگذاراست. دیگر اینکه، تفکر و استدلال به وسیله زبان حاصل می‌شود.
مغز انسان توانایی قابل توجهی برای یادگیری زبان دارد و از آن برای فعالیت‌های ذهنی، تفکر، استدلال و به خاطر سپردن استفاده می‌کند. بنابراین اگر کودکی با تأخیر قابل توجه در زبان مواجه شود توانایی استفاده از این فرایندهای شناختی در وی به تعویق خواهد افتاد. اگرچه با تأخیر، ولی تقریباً همه کودکان مبتلا به سندرم داون از زبان گفتاری به عنوان ابزار اصلی ارتباطی خود استفاده می‌کنند. ولی مداخله زود هنگام گفتاردرمان مسیر اکتساب زبان و نهایتاً رشد شناختی را برای این کودکان تسهیل می‌کند.
رشد اجتماعی
زبان در رشد اجتماعی کودکان نیز مهم است؛ زیرا از آن برای ارتباط با دنیای اطراف و کنترل رفتار خود استفاده می‌کنند. کودکان به محض دستیابی به زبان از آن برای درخواست چیزی که نیاز دارند، توصیف احساسی که دارند، کاری که انجام می‌دهند و نگرانی‌هایی که دارند استفاده می‌کنند.
ویژگی‌های گفتار و زبان سندرم داون
مشکلات زبان و گفتاری ویژه:
مشکلات کودکان مبتلا به سندرم داون معمولاً در تمامی حیطه‌ها یکسان نیست. برای مثال این کودکان در مهارت‌های درک اجتماعی رشد خوبی دارند؛ درحالی‌که مهارت‌های گفتاری و زبانی در آن‌ها معمولاً ضعیف است. تأخیر گفتاری این کودکان در تناسب با سن عقلی غیر کلامی آن‌ها قابل توجه است.
در حالی که مهارت‌های گفتاری و زبانی کودکان مبتلا به سندرم داون نسبت به توانایی‌های ذهنی غیر کلامی آن‌ها تأخیر دارد، مهارت‌های ارتباطی مربوط به درک، ارتباطی غیرکلامی و استفاده از ژست، مناسب است.
در کودکی مشکلات واژه یابی و تولیدی به طرز قابل توجهی بیش از مشکلات درکی است و در نوجوانی این مشکل واژگانی جای خود را به مشکلات دستوری(گرامری) می‌دهد. گفتار این کودکان همواره با مشکل مواجه است. از مشکلات در برنامه ریزی حرکتی تا مشکلات آواشناختی و واجشناختی که منجر به وضوح گفتار بسیار پایین می‌شود.
علت تأخیر گفتاری در کودکان سندرم داون چیست؟
علل اصلی
- مشکلات مربوط به حافظه فعال
- مشکلات پردازش و تمییز شنیداری
- مشکلات حرکتی اندام‌های گفتاری
علل ثانویه ممکن
- کسب کند واژگان
- اثرات مشکلات حرکتی گفتار
برای هر کدام از چهار حوزه‌ای که کودکان سندرم داون مشکلاتی را دارند ما برنامه ریزی و طرح درمانی خواهیم داشت.
برنامه درمانی جامع مرکز گفتاردرمانی البرز آترا برای کودکان سندرم داون
سال اول زندگی
- تشویق به فراهم کردن یک محیط ارتباطی خوب در خانه وحصول اطمینان از اینکه پدر و مادر روند رشد گفتار و و زبان و چگونگی رشد آن را می‌دانند و نیازهای کودک خود را درک می‌کنند.
- ارائه پشتیبانی برای تغذیه و فعالیت‌ها و ماساژهایی برای تقویت مهارت‌های حرکتی دهان( کمک به جویدن و بلعیدن -کنترل آبریزش و کنترل حرکتی زبان)
- آموزش اجرای همه مهارت‌های ارتباطی شامل تماس چشمی، نوبت گیری در صحبت کردن، اشاره کردن و حفظ ارتباط در پایان سال اول.
- تحریک تمییز شنیداری صدا‌ها جهت آماده شدن برای تمییز شنیداری در چرخه‌های واجی.
- تحریک غان و غون و آواسازی‌های کودکانه.
- تحریک به استفاده از ژست و مهارت‌های ارتباط غیر کلامی.
