مرکز جامع گفتاردرمانی و استروبوسکوپی البرز آترا
پیش آگهی صوت درمانی چگونه است؟
1- بیمار باید مشکل صدای خود را بپذیرد.
2- بیمار باید مشتاق به اجرای برنامه درمانی باشد.
3- باید بیمار برای تغییر رفتارهای آسیب‌رسان و تغییر یا حذف استفاده از صدا حداقل به طور موقتی مشتاق باشد.
4- مشکلات روانشناختی؛ اگر وجود داشته باشد ممکن است در روند اصلاح رفتار صوتی مداخله کند.
5- اختلال صوتی بیمار باید اصلاح پذیر در برابر تغییر رویکرد صوتی باشد.
6- تناسب انتظارات بیمار باید در نظر گرفته شود. (صوت درمانی برای تغییر صدا به صدای مدل یا خواننده‌ای مشهور نیست.)
7- بسیار لازم است که توجه کامل به شرایط حلق بیمار و وضعیت کلی سلامتش شود.
8- بعضی بیماران مصرند به دستیابی کامل به صدای قبلی. ماهیت و برایند تغییرات حلق شاید چنین انتظاراتی را غیر واقعی کند.
در نهایت پیش‌آگهی وابسته به آسیب شناس گفتار و زبان است. فهم بالینی از مشکل و کفایت لازم در ارتباط با آن.
چرا صوت درمانی برای صدای گرفته پیشنهاد می‌شود؟
صوت درمانی در افراد با صدای گرفته از کودک تا بزرگسال کاملا موثر می‌باشد. همچنین اولین رویکرد درمانی در اختلالات ضایعه تارآواها مثل ندول، پولیپ و کیست می‌باشد. بدیهی است که این نوع اختلالات صوتی معمولا در افرادی که از نظر شغلی نیازمند درگیری صوتی بیش از حدی دارند مانند رانندگان، معلمان، وکلا و صداپیشگان حرفه‌ای(خوانندگان، مجریان، مداحان و…) بیشتر رخ می‌دهند. در مجموع هر فردی که از صدای خود بد استفاده کند در معرض این آسیب‌ها خواهد بود. صوت درمانی گاهی به صورت درمان همراه استفاده می‌شود؛ مانند درمان افراد اسپاسمودیک دیسفونیا یا ترمور که همراه تزریقات بوتولینوم می‌باشد و گاهی به تنهایی مانند درمان فلج یکطرفه تارهای صوتی. همچنین صوت درمانی به عنوان مکمل و از اجزای مهم بهتر شدن عملکرد تارهای صوتی در عمل‌های جراحی مربوط به گرفتگی صدا می‌باشد.
چه اتفاقی در صوت درمانی می‌افتد؟
صوت درمانی برنامه درمانی است که برای کاهش گرفتگی صدا از طریق تغییر در رفتارهای صوتی و تغییرات سبک زندگی طراحی شده است. صوت درمانی شامل تنوع زیادی از تکالیف طراحی شده برای حذف سبک‌های زندگی و رفتارهای صوتی خطرناک، شکل دادن رفتار صوتی سالم و دستیابی به سلامت تارآواهای آسیب دیده بعد از جراحی یا جراحت می‌باشد. صوت درمانی عموماً شامل یک تا سه جلسه درمانی به مدت 4 تا 8 هفته می‌باشد. مدت صوت درمانی براساس موارد زیر تعیین می‌شود.
منشأ گرفتگی صدا، شدت گرفتگی صدا و مشکل صوتی، همراهی دیگر درمان‌های پزشکی و از همه مهمتر تعهد بیمار به تمرینات و رفتارهای صوتی جدید در خارج از جلسات.
چه افرادی صلاحیت صوت درمانی را دارند؟
آسیب شناسان گفتار و زبان (گفتاردرمان) افرادی هستند که در حیطه مراقبت‌های بهداشتی و فراهم آوردن رفتارهای درمانی مناسب و موثر برای گرفتگی صدا کاملا مهارت دارند و می‌توانند به ارائه این خدمت بپردازند.
آیا گفتاردرمانی همان صوت درمانی است؟
گفتاردرمانی یک عبارت کلی است که دربرگیرنده تنوعی از خدمات درمانی از جمله صوت درمانی می‌باشد و هر دو این خدمات از طریق آسیب شناس گفتار و زبان ارائه می‌شود.
رویکردهای صوت درمانی چیست؟
مستقیم: این رویکردها متمرکزند بر دستورزی مکانیسم‌های تولید صوت (مانند آواسازی، تنفس و فعالیت اسکلتی-ماهیچه‌ای) به منظور اصلاح رفتارهای صوتی و ایجاد صوتی سالم.
غیر مستقیم: این رویکردها محیط‌های فیزیکی، روانی، رفتاری و شناختی که در آن صداسازی رخ می‌دهد را اصلاح می‌کنند و دو جز دارند:
آموزش بیمار: آموزش فیزیولوژی نرمال تولید صدا و تأثیر اختلالات صوتی بر عملکرد آن؛ تهیه کردن اطلاعاتی درباره تأثیر بد استفاده کردن از صدا و استراتژی‌هایی برای حفظ سلامت صدا (بهداشت صدا).
مشاوره: تعیین کردن و اجرا کردن راهبردهایی مانند مدیریت استرس برای اصلاح فاکتورهای روانی اجتماعی که تأثیرات منفی بر سلامت صدا دارند.
طرح درمانی معمولا شامل استفاده از حداقل یک رویکرد مستقیم و یک یا چند رویکرد غیر مستقیم براساس شرایط بیمار و اهداف درمانی است.
انتخاب درمان بستگی به نوع و شدت اختلال و نیازهای ارتباطی افراد دارد. درمانگران نسبت به متغیرهای فردی، فرهنگی و زبان شناختی برای انتخاب رویکرد درمانی مناسب حساسند.
ارزیابی افرادی که مبتلا به اختلالات صدا هستند چگونه است؟
برخی افراد مبتلا به اختلالات صدا مثلاً افرادی که به اندازه‌ی کافی بلند صحبت نمی‌کنند یا کسانی که ارتفاع صدای آن‌ها ناهنجار است و به نظر می‌رسد که علل آن عملکردی باشد ممکن است به ارزیابی پزشکی نیازی نداشته باشند. بیماران مبتلا به مشکلاتی در کیفیت و طنین صدا عموماً به معاینه‌ی پزشکی گوش، بینی، حفره‌ی دهان و حلق نیاز دارند. در حکم بخشی از روند تشخیص آسیب‌شناس گفتار و زبان (گفتاردرمان) می‌تواند از روش‌های درمانی برای تشخیص آزمایشی استفاده کند.
با لارنگوسکوپی از نوع استروبوسکوپی رنگ، شکل، حرکت و وضعیت تارهای صوتی ارزیابی می‌شود. پزشک گوش و حلق و بینی در حین تنفس آرام بیمار بررسی می‌کند که آیا تارآواها در وضعیت طبیعی و به شکل عدد 8 قرار دارند یا نه. برای صداسازی غالباً از بیمار می‌خواهند با صدایی نسبتاً زیر صدای ای ای ای /i/ را برای چند ثانیه به طور ممتد تولید کند. هرچه صدا زیرتر باشد اپیگلوت و قاعده‌ی زبان بیشتر به سمت بالا و جلو کشیده می‌شود و امکان می‌دهد منظره‌ی تار صوتی از قسمت قدامی تا قسمت خلفی به تمامی و نسبتاً بدون هیچ مانعی دیده شود.
سایر اندام‌هایی که ممکن است معاینه شوند عبارتند از: تارهای صوتی کاذب، بطن حنجره، والیکول و سینوس‌های پری‌فورم، حلق، لوزه‌ها و لوزه‌های سوم، حفره‌های بینی، سازوکار کام و حلق، غدد عضلات گردن.
هدف پزشک گوش و حلق و بینی از معاینه کشف مشکل فعلی صدای بیمار و ارزیابی وضعیت کلی حنجره و سازوکارهای وابسته به آن است.
آسیب‌شناس گفتار و زبان می‌تواند برای بیمار پرونده تشکیل بدهد، وضعیت تنفسی، صداسازی و طنین صدای بیمار را بررسی و آزمون‌ها را اجرا کند و داده‌ها را گرد آورد ولی تصمیم درباره‌ی شروع صدادرمانی باید تا تکمیل داده‌ها با نتایج معاینه‌ی پزشک گوش و حلق و بینی به تعویق بیفتد.
کار پزشک گوش و حلق و بینی تشخیص بیماری حنجره و کار آسیب‌شناس گفتار و زبان مشاهده‌ی عملکرد حنجره و واکنش آن به تحریک بالینی است. تشخیص اختلالات صدا در صلاحیت آسیب‌شناس گفتار و زبان و تشخیص بیماری جسمی در صلاحیت پزشک گوش و حلق و بینی است.
در شیوه‌ی غیر ابزاری متخصص بالینی به استنباط خود(درباره‌ی ارتفاع، بلندی، کیفیت صدا و غیره) متکی است در حالی‌که در شیوه‌ی ابزاری روی اندازه‌گیری‌های فیزیکی(بسامد، شدت، پیچیدگی موج، سرعت جریان هوا و غیره) تأکید می‌شود.
مهمترین بخش‌های ارزیابی صدا چیست؟
1- تاریخچه‌گیری
2- ارزیابی ارتفاع و بسامد صدا.
3- ارزیابی بلندی و شدت صدا.
4- تجزیه و تحلیل کیفیت و پیچیدگی موج صدا.
5- تجزیه و تحلیل گزارش پزشک گوش و حلق و بینی و سایر اطلاعات پزشکی.
6- توانایی انتخاب و ارائه‌ی شگردهای درمانی مناسب(روش‌های درمانی آزمایشی).
7- تشخیص به هدر رفتن هوای بازدم یا اندازه‌گیری سرعت
