وضوح گفتار
اختلال تولید صداهای گفتاری چیست؟
یادگیری و تولید صحیح صداها، در هر طیف سنی، همانند دیگر مهارتهای رشدی تعریف شده است. اگر صداها در سن مورد انتظار توسط کودک، صحیح تولید نشوند که با یکی از اختلالات تلفظی یا فرآیندهای واجی زیر رخ می دهد، آنگاه کودک شما دارای مشکلات تولیدی است که با مراجعه به گفتاردرمانی میتوان این مشکلات را به طور کامل درمان کرد.
اختلالات تلفظی و فرآیند های واجی شامل موارد زیر است:
حذف صداها: مانند گفتن بو به جای بوس
جانشینی صداها: مانند گفتن تتاب به جای کتاب
اضافه کردن صداها: مانند مینرم به جای میرم
خرابگویی صداها: مانند لیسپ
جابجایی صداها: مانند گفتن پرناوه به جای پروانه
چه درمانهایی برای افراد مبتلا به اختلالات تولید در دسترس هستند؟
درمان های بسیار متفاوتی برای اختلالات تولیدی وجود دارد یکی از پرکاربردترین درمانها فرآیند سنتی درمان اختلال تولیدی است که مراحل زیر را طی می کند.
در سطح واج (جداسازی): تولید تنها و منحصر صدا
از کودک میخواهیم واج هدف را پس از ما تولید کند مثلا می گوییم پ اگر کودک آن را به درستی تولید کرد پس تحریک پذیری مناسبی برای این واج وجود دارد.
در سطح هجا: در سطح دوم واج یا صدای مورد نظر را در کنار واکههای بلند و کوتاه در هر سه موقعیت ابتدایی، میانی و انتهایی تولید کند. پا آپ آپا
در سطح کلمه: حال زمان وارد شدن به کلمه است. از کودک می خواهیم واج هدف را همانند هجا در موقعیتهای ابتدایی، میانی و انتهایی کلمات تولید کند. مانند پسر، آمپول و توپ اینکه ابتدا در کدام موقعیت کلمه تمرین شود با توجه به واج هدف و شرایط کودک متفاوت است.
در سطح عبارت: سطوح بعدی با افزایش دشواری در تولید همراه است. کلمات تمرین شده را وارد ترکیبات و عبارات ساده و کوتاه می کنیم . مانند توپ قرمز من
در سطح جمله: اضافه کردن تعداد بیشتری واژه به مرحله قبل است که به دلیل درگیر کردن حافظه و گرامر کمی تقلید را پیچیده تر می کند. توپ من زیر میز است.
خواندن یا تعریف شفاهی داستان: با استفاده از کلماتی که واج هدف را در هر سه موقعیت دارند داستان یا اشعاری ساخته می شود که کودک آنها را تعریف کند وارد مرحله تعمیم می شویم.
در سطح گفت و گو: این آخرین مرحله است. زمانی که با کودک گفت و گو می کنید از وی میخواهید که واج هدف را صحیح تولید کند.
چه چیزی باعث اختلال تولید می شود؟
بسیاری از اختلالات تولید بدون علت مشخصی روی میدهند، یک کودک ممکن است مطابق با مسیر رشدی تعریف شده تولید صداها را کسب کند ولی کودک دیگری خود به خود یاد نگیرد و نیاز به آموزش و درمان داشته باشد.
برخی از اختلالات تولیدی و تلفظی می تواند در نتیجه یکی از مشکلات زیر باشد
سندرم های ژنتیکی (سندرم داون، سندرم ایکس شکننده)
بیماری
اختلالات نورولوژیکی (فلج مغزی)
کودکانی که عفونتهای مکرر گوش را تجربه میکنند ممکن است به دنبال کاهش شنوایی در محدوده فرکانسهای گفتاری درگیر اختلالات تولید و تلفظ شوند.